Het gebruik van kurkuma kent een lange traditie. In de Vedische cultuur van India, zo’n 4000 jaar geleden, werd kurkuma al gebruikt in ceremonies en als keukenkruid. Je kent het wellicht als het kruid dat maaltijden geel kleurt of van de vele kurkuma supplementen die te vinden zijn in drogisterijen. Kurkuma is populair en wordt soms gepromoot als hét antwoord voor al je problemen. Hoe kijkt Ayurveda hier tegenaan?
In Ayurveda ligt de focus in behandeling van de oorzaak van ziekte of disbalans om deze in de kern aan te pakken. Symptomen zijn uitingen van een ziekteproces die we kunnen zien en ervaren. Veel mensen gebruiken kruiden symptomatisch: ‘Ik heb last van acné en ik heb gelezen dat kurkuma goed is tegen acné.’
Het enkel inzetten van kurkuma op symptomen kan echter slechts een kort of verminderd resultaat geven. Of je merkt dat je het moet blijven gebruiken: je wordt er afhankelijk van. Een goede diagnose kan helderheid geven over de onderliggende oorzaak. Om vervolgens met de juiste kruiden en dosis, als één van de onderdelen in een gericht behandelplan, de oorzaak aan te pakken en balans te herstellen of te ondersteunen.
Volgens Ayurveda kan kurkuma niet zonder meer hét antwoord zijn voor al je problemen, omdat er heel specifiek gekeken dient te worden of kurkuma past binnen de juiste behandeling voor jou.
Kurkuma is bitter, wrang en scherp in smaak (Rasa) en verwarmt. Het balanceert Kapha en is geschikt voor alle Doshas wanneer het met mate gebruikt wordt. Doordat kurkuma ook droog, licht en scherp is kan het Vata en Pitta verstoren bij overmatig gebruik. Gebruik het niet als Pitta al sterk verhoogd is. De therapeutische werking (Karma) van kurkuma is breed. Het staat het meest bekend om zijn ontstekingsremmende en lever ondersteunende werking. Tevens stimuleert het een correcte spijsvertering. In Ayurveda wordt kurkuma zowel voor inwendig als uitwendig gebruik ingezet.
Van oudsher wordt in Ayurveda de wortelstok gebruikt van kurkuma. Het geheel van stoffen die de kurkuma wortelstok bevat biedt een breed spectrum van therapeutische werking. In een reguliere drogisterij vind je vaak supplementen op basis van een extract. De visie hierachter is biochemisch: een in vitro studie ontdekt een werkzame stof, in dit geval curcumine. Vervolgens wordt deze curcumine geëxtraheerd uit de wortelstok en in een supplement verwerkt. De gedachte hierbij is dat de geïsoleerde curcumine beter zou zijn dan de gehele kurkuma, omdat van curcumine immers een werking is aangetoond. Wat de precieze uitwerking in jouw lichaam is, vertelt een in vitro studie niet. De nu geïsoleerde curcumine heeft een geheel andere werking en kwaliteiten dan kurkuma en mist de balancerende en beschermende kwaliteiten van de gehele wortelstok. Een klassiek Ayurvedisch supplement gebruikt de volledige wortelstok.
Veel kurkuma supplementen zijn aangevuld met piperine: het scherpe hoofdbestandsdeel van zwarte peper. Omdat supplementen vaak bestaan uit geëxtraheerde curcumine die slecht te absorberen is, wordt piperine toegevoegd om de opname te verhogen. Ayurvedisch gezien is dat echter niet zo nuttig. De opname wordt wellicht verhoogd, maar door de combinatie met piperine verliest kurkuma zijn ontstekingswerende werking.
We zijn soms geneigd om te denken ‘meer is beter’. Kruiden zijn echter zeer geconcentreerde substanties. Te hoge doseringen kunnen je metabolisme uit balans brengen. Verstandig is het om te kijken waarom je iets neemt: heb jij het nodig? Kan jij het verteren? En: welk gebruik is voor jou het beste? Hoge doseringen van kurkuma worden afgeraden in Ayurveda. Boven de 6 gram per dag kunnen negatieve effecten ontstaan.
Het gebruik van kurkuma in gerechten of als thee kan een prachtige toevoeging van bitter en wrang zijn, de smaken die we minder gebruiken in onze voeding. Het ondersteunt je metabolisme op milde wijze en je kunt het veilig gebruiken. Voor het gebruik van grote hoeveelheden, de juiste supplementen of als er sprake is van hoge Pitta of zwangerschap is het advies van een Ayurvedisch therapeut aanbevolen.
Juliette is eigenaar van retreat center The Land of Now, Ayurvedisch therapeut, psychosociaal counsellor en yoga therapeut & teacher. De specialismes van Juliette zijn mentale gezondheid, stress en burnout, omgaan met sensitiviteit, leven vanuit wie jij bent, voeding en leefstijl, spijsverteringsklachten, verzwakt immuunsysteem, trauma, zingevingsvragen.
Voor meer informatie over Juliette of The Land of Now ga naar de website.